CEX.IO Üniversitesine Hoş Geldin
Kripto karmaşık olmak zorunda değil. CEX.IO Üniversitesi, blok zinciri teknolojisinin ve kripto para birimlerinin para kazanma poyansiyelini gerçekleştirmek için gereken bilgi ve kaynakları ile seni temin etmek için buradadir.
Bu kılavuz, okuyucuların bu ilk adımları atmasına ve temel bilgileri öğrenmesine yardımcı olmak için buradadır. Argoyu en düşük derecede tutacak olsak da, glossary sayfamıza bakın. CEX.IO Üniversitesi’ni ziyaret ederken onu bir rehber olarak kullanmanı öneririz.
Öğrenmeye hazır olanlara : Okumaya devam edin!
Kripto nedir?
Kripto blok zinciri tarafından kurulmuş bir değişim aracıdır. Ağ tarafından tanımlanmış, fikir birliği mekanizmasına katılan, kullanıcıların tarafından kazanılan değer bazlı ödülüdür.
Kripto esasen dijital nakit paradır. Dijital olduğu ve blok zincirine kaydedildiği için kabul edilen her yere gönderilebilir. Kripto ekonomik değerin maddi olmayan temsilidir. Yaratılışının doğası gereği şifrelidir ve merkezi değildir. Bu, ulus devletler tarafından basılan itibari para birimlerinin aksine, kimin neyi alacağına karar veren tepeden tırnağa bir otorite olmadığı anlamına gelir.
Bir kripto para biriminin arz ve talebi, ait olduğu blok zinciri ağı tarafından belirlenir. Kriptonun nasıl yapıldığı, sabit arz ve faydası, kurucu geliştiricileri tarafından tasarlanmıştır. Bir kez oluşturulduktan sonra, bir kripto para biriminin amacı, değeri ve nihayetinde kaderi ağın kullanıcılarına aittir. 2009’da Bitcoin’in yaratılışından bu yana, birçok blok zinciri ağı yükseldi ve belirsizliğe düştü.
Bir ödeme şekli olarak kabul edildiği yerlerde, mal ve hizmet satın almak için kripto kullanılır. Kripto para birimleri, yeni bir dijital varlık sınıfı olarak geniş çapta kabul gördü ve bu onları hisse senetlerine veya değerli metallere daha yakın hale getirdi. Çok yeni ve benzersiz bir teknoloji olduğu için, kriptoya yatırım(diğer herhangi bir varlık gibi) yeterli araştırma ve durum tespiti sonrasında yapılmalıdır.
Nakit para ile kriptonun arasındaki anahtar temel farklılıklar
İzinsiz
Kriptoda ödeme almak, ücretlerin üçüncü taraf ödeme sağlayıcıları ve temsilcileri tarafından haczedilemeyeceği veya ele geçirilemeyeceği anlamına gelir. Hesaplar kara listeye alınmaz.
Güvenli
Kriptonun kriptografik tasarımı, bulutta barındırılan bankacılık ve broker hesaplardan çok daha güvenlidir. Özel anahtarların varsa ve kripto para birimini saklamak için en iyi uygulamaları kullanıyorsan, hackenmen neredeyse imkânsızdır.
Daha hızlı
Geleneksel para ile karşılaştırıldığında, kriptoda işlem yapmak çok daha hızlıdır. Dünya çapında kripto göndermek, dakikalar içinde ve bir ACH veya banka havalesinden daha düşük bir maliyetle tamamlanabilir.
Blok zinciri temelleri
Kripto ekonomisine dalmak için, blok zinciri teknolojisinin nasıl çalıştığına dair temel bir anlayış gereklidir.
Blok zinciri, kripto para birimi işlemlerini NFT’nın sahipliği(değiştirilemeyen token) sahipliği ve merkezi olmayan finans(DeFi) akıllı sözleşmeleri içeren dağıtılmış bir veri defteridir.
Blok zinciri, verileri bloklar halinde düzenler ve zinciri yeni veri bloklarıyla güncellemek için bir fikir birliği mekanizmasından geçmeleri gerekir. Fikir birliği mekanizması veya algoritması, ağın zincire yeni blokları doğrulamak ve kabul etmek için kullanmaya karar verdiği bir prokololdür.
Veri blokları, blok zincirine başarıyla eklendiğinde değişmezdir. Veriler şeffaftır, düzenlenmesi imkansızdır ve deftere zaman damgası eklenir, böylece blok zincirleri dolandırıcılık ve diğer kötü niyetli faaliyetlerden korur. Bitcoin veya Ethereum gibi blok zinciri ağları devrim niteliğindedir çünkü merkezi bir varlık, otorite veya üst düzey bir kişi olmadan çalışabilen merkezi olmayan, güvenilmez P2P(Eşler arası) ödeme sistemleridir.
Blok zincirinin etkisi nedir?
Resmin bütününe bakacak olursak: Blok zinciri teknolojisi, bir kullanıcı ağı tarafından kaydedilen dağıtılmış bir veri defteridir. Protokole bağlı olarak, kullanıcılar merkezi bir otoritenin gözetimi veya yönetimi olmadan işlem yapabilir, uygulamalar oluşturabilir veya NFT’leri depolayabilir. Bitcoin, Ethereum, Doge, Polygon ve Polkador, blok zinciri üzerinde çalışan ağın örnekleridir.
Blok zincirinin dönüştürücü gücünün ispatı piyasadadır. Sadece 10 yılda, bu gelişen teknoloji ve endüstri milyarca dolar değer üretti. Araştırmaya değer blok zinciri ağlarının bir özelliği, merkezi olmayan bir şekilde çalışma yeteneğidir.
Bitcoin blok zinciri, alım satım işlemleri doğrulamak ve kaydetmek için, küçük bir yönetici grubu yerine merkezi olmayan bir kullanıcı ağı(yani madenciler) gerektirir. Uluslararası bir kullanıcı tabanı ile, Bitcoin alım satım işlemleri hızlı, devamlı, güvenilir ve masrafsızdır.
● Hızlı: P2P(eşler arası) sistemi, alım satım işlemlerinin üstveri, reklam tanımlayıcıları veya diğer aracılar için, süzülmeden A noktasından B noktasına gitmesine izin verir.
● Devamlı: Popüler blok zinciri ağlarının dünya çapında kullanıcıları vardır ve paylaşılan ağ 7/24 çalışır.
● Güvenli: Bulut bilişim ile karşılaştırıldığında, dağıtılmış ağlar tüm düğümler ağına dayanır. Dağıtılmış bir blok zinciri izole saldırılara veya çökmelere karşı savunmasız değildir.
● Masrafsız: Bir blok zincirini çalışır durumda tutmanın maliyeti ağ üzerinden paylaşılır. Alım satım işlemleri, veri merkezindeki bir sunucuya kıyasla çok daha düşük maliyetlerle gerçekleştirir.
Fikir birliği mekanizması nedir?
Bir blok zinciri ağının faydalı işlevi ve ilerlemesi için bir fikir birliği mekanizması kritik öneme sahiptir. Blok zinciri ağındaki tüm cihazların hangi işlemlerin doğru, meşru ve blok zincirine kabul edildiği konusunda senkronize(ve aynı sayfada) olmasını sağlayan protokolü ifade eder.
Başarılı bir fikir birliği mekanizması, düğümleri, işlemlerin doğru bir şekilde muhasebeleştirilmesi için teşvik eder ve yanlış bilgi giren veya ağa zarar vermeye çalışan kötü aktörleri cezanlandırır.
Pek çok türde fikir birliği mekanizması ve algoritması vardır. En popüler olanlardan bazıları iş ispatı, hisse ispatı ve yetkilendirilmiş hisse ispatıdır.
Bitcoin’in iş ispatı fikir mekanizması
Bitcoin 2009 yılında Satoshi Nakamoto tarafından kurulmuş ve kurulmasıyla iş ispatu fikir birliği algoritmasının ispatı doğmuştu.
Blok zinciri denetimi ve zincire yeni verinin kabul edilmesi madencilik vasıtasıyla yapılıyordu. Teşvik yeni bitcoinin madenciliği yapma şansıydı. Satoshi Nakamoto, isnanları bilgisayımsal çalışmalar aracılığıyla alım satım işlemlerini yeni bloklarla doğrudukları için ödüllendirmek amacıyla iş ispatı(bitcoin madenciliği) tasarladı.
En yalın haliyle, bir coin madencisinin işi hesap denetimidir. Sonuç, merkezi bir otoritenin parayi kimin alacağına karar vermeden yeni bitcoinlerin dağıtımına izin veren bir geri bildirim döngüsüdür.
Bitcoin madenciliği nasıl çalışır?
Bir madenci, bitcoin ağında 1 MB değerinde işlemi doğruladıktan sonra, bir blok ile ödüllendirilmeye hak kazanır. Madencilik ödülü yalnızca karmaşık bir karma bulmacanın çözümünü ilk keşfeden madenciye verilir ve bunun olma olasılığı ağın toplam madencilik gücüyle doğru orantılıdır. Bir başka deyişle, doğrulanmış işlem bloklarını tamamlanın bir ödülü olarak coin haline getirilmiş bitcoin almak söz konusu olduğunda şans önemli bir unsurdur.
2008 tarihli tanıtım yazısında,: Bitcoin: Eşler arası bir elektronik nakit ödeme sistemi, Nakamoto: ‘’İlk olarak, Bitcoin arzı sonu olan bir şeydir ve 21 milyon ile sınırlıdır. İkincisi, blok başına üretilen bitcoin sayısı, yani ödül her 210.000 blokta %50 oranında azalmaya ayarlandı.’’ diye yazdı.
Nakamoto’nun tasarıma göre, Bitcoin sınırlı bir varlıktır. Madencilere blok başına verilen Bitcoin sayısını yarıya indirerek, küresel Bitcoin arzı düşürüşür. Teori olarak, bitcoin talebi sabit kalırsa, fiyatı artacaktır.
Kripto piyasası temelleri
Kripto piyasaları, meşru kâr potansiyeline sahip değişken ancak uygulanabilir olduklarını kanıtladılar. Kriptonun tarihi, teknolojisi, felsefesi ve pragmatik tasarımı hakkında sağlam bir anlayışla CEX.IO Üniversitesinin amacına gidelim!
CEX.IO Üniversitesi kripto ticareti ve yatırım yaparak kâr elde etmek için gerekli bilgilerle seni güçlendirmek için buradadır.
Kripto piyasalarını ne yürütür?
Geleneksel finansal piyasalarına benzer şekilde, kripto piyasaları talep ve arz tarafından yönlendirilir. Kripto varlıkları değişken olsa da, piyasa fiyatlarını güvenilir bir şekilde etkileyen faktörler şunlardır:
- Platform entegrasyonu: Belirli bir kripto para biriminin platformlar arası uyumluluğu, potansiyel değerinin bir göstergesidir(yani geleneksel e-ticaret veya ödeme sistemlerinde kullanılabilir).
- Önemli olaylar: Büyük ölçekli güvenlik ihlalleri ve düzenleyici gelişmeler kripto piyasaları üzerinde olumlu veya olumsuz bir etkiye sahip olabilir.
- Piyasa değeri: Listenen tüm kripto para birimlerinin net değeri, piyasa duyarlılığını etkileyebilir ve alım veya satımı teşvik edebilir.
- Basın: Ana görüş ve kripto medya kuruluşları, bir haber döngüsünün tonuna ve kapsamına bağlı olarak kripto piyasası değerlemelerinde rol oynayabilir.
Ticaret yapmak
Kripto ticareti, kısa vadeli fiyat hareketlerinden kâr elde etmek amacıyla kripto varlıkları alıp satma sürecini ifade eder.
Kripto piyasasındaki değişkenlik, insanları kısa vadeli işlemlerini yapmaktan korkutabilir. Değişken bir piyasanın diğer tarafı, alım satımlardan kâr elde etme fırsatları olan değişken fiyatlardır.
Kripto ticaretiyle uğraşanların kârları öğrenmesi ve güvence altına alması için birçok strateji mevcuttur. Tüccarlar ve analistlerin tarafından kullanılan iki temel düşünce eğitimi, temel analiz ve teknik analiz içerir.
Temel analiz
Temel analizi kullanmak, bir varlığın gerçek değerini bulmak için tabandan tepeye bir yaklaşımdır. Bu, bir kripto varlığının mevcut piyasa değerinden bağımsız olarak gerçek değerini değerlendirmek için tüm olası nitel ve nicel verileri, derlemek anlamına gelir.
Bir kripto para biriminin gerçek değerini belirtmek biraz araştırma gerekiyor. Bazı değer göstergeleri arasında kripto uygulaması, yenilikler, topluluğun büyüklüğü ve duyarlılığı, sabit arz, yarılanmalar veya geliştiriciler ve projeye katılımları yer alıyor.
Temel analistler, yeni projenin veya coinin aşırı değerlenmiş mi yoksa düşük değerlenmiş mi ölçmeye çalışırlar. Düşük değerlenmiş ise, fiyatı artınca satmak niyetiyle almak kârla sonuçlanır. Varlığın aşırı değerlenmiş olduğunu görürsen, fiyatı düşünce kazanmak için kripto kısaltabilirsin.
Teknik analiz
Teknik analiz(veya TA) gelecekteki performansı değerlendirmek için geçmiş piyasa verilerini kullanır. Ticarete yönelik TA yaklaşımı, satın almak ve satmak için en iyi zamanları belirtmek için grafik modellerine, piyasa eğilimlerine, ve belirli varlığın arz ve talebine dayanır.
Teknik analistler hesaplamalara odaklanarak, eğrinin önüne geçebilir ve piyasayı yenebilir. Teknik analist, toplum merakına veya FOMO’ya dayalı işlemler yürütmek yerine, kâr elde etmek için fiyatlandırma trendlerine, işlem hacmine veya mum grafiği gibi grafik araçlarına bakar.
TA’nın arkasındaki ilkeleri daha iyi anlamak için, bu makaleyi oku.
Yatırım yapmak
Ticarete kıyasla, bir kripto yatırımcısının pozisyonundan çıkmadan önce varlıklarını uzun süre elinde tutması daha olasıdır.
Kripto para birimlerine yatırım yapmak veya başka deyişle ‘’hodling’’ uzun vadeli kazanmak amacıyla kripto alıp satmak anlamına geliyor. Yatırımcılar çeşitli şekil ve boyutlarda olsa da, yatırımcıların üç baskın türü vardır:
Aktif ve pasif yönetim
Kripto yatırımcıların, geleneksel finanslarına ve geniş fon yelpazesine ve ETF’ye(borsa yatırım fonu) erişimi olmadığı için, aktif strateji popüler bir tercihtir. Aktif yönetim stratejisi yatırımcıların hangi kriptoya yatırım yapacaklarına karar vermek için, kendi araştırmalarını yapmalarını gerekiyor.
Geleneksel fonların yakın gelecekte ortaya çıkması muhtemelen olsa da, pasif bir yönetim tarzı olan kripto yatırımcılarına bir sonraki en iyi şey Greyscale veya Osprey trust olacaktır. Bu kripto trustlarına katılmak için, yatırımcıların yönetim şirkete yüksek bir ücreti ödemeleri lazım. Geleneksel yatırımcılara, yüksek ücretleri zahmete değer. Bu varlık yönetimi şirketleri, yatırımcılara kâr ve zarar güncellemeleri izleme ile, otomatik vergi servisi de sağlar.
Yükselme ve değer
Yükselme yatırımcılar ortalamadan daha iyi performans göstereceğini düşündükleri kriptoyu satın almak isterler. Yükselme kripto, analistlerin zaman içinde önemli bir yükselme potansiyeline sahip olduğuna inandıkları kriptodur. Yükselme kripto alana özgü bir yardımcı programa veya işlemlerini diğerlerinden daha hızlı gerçekleştirilmesini sağlayan bir özelliğine sahip olabilir.
Değer yatırımcılar, piyasa tarafından düşük değerlenmiş olduğu inandıkları kripto satın almak isterler. Bitcoin ve Ethereum herkes korkudan satarken, almaya değerli kripto varlık olarak gösteriliyor.
Piyasanın değişkenliğinden dolayı, kriptoların düşük değerlenmiş olmasına eğimlidir. Tahminin kripto piyasasının çok büyük bir parça olduğu için, haber döngüsü perakende alıcılara fiyatları düşürmek için katalizör olabilir.
Yeni ve varolan projeler
Yeni ve varolan kripto yatırımlar değer ve yükselme stratejisi ile ilişkilidir. Bitcoin ‘’kriptonun kralı’’ olarak bilinir. Piyasaya, kocaman topluluğa ve sektördeki endüstrinin en büyük piyasa değerine ulaşan türünün ilk örneğidir.
Bitcoin’in kral statüsü ve ana akım kötü şöhreti yok olmanın ihtimalı pek olasılık dışı kılıyor. Diğer taraftan, kripto’nun en büyük zorluğu, dikkate değerli güvenilir bir proje olarak ortaya çıkmasıdır. 11.000’den fazla kripto para biriminin bulunduğu piyasada, piyasaya bilinmeyen altcoin’e yatırım yaptırmak, bitcoin gibi denenmiş ve gerçek bir varlığa yatırım yaptırmaktan daha zordur.
Pasif kazanç
Kripto endüstrinin nimeti, pasif kazançların değişik akışlarını yaratabilmesidir.
Piyasaya alım satım yapmak ve yatırım yapmak kazançları meydana getirirken, büyük ihtimalle kayıplarla da sonuçlanabilir. Önceden yapılandırılmış bir alım satım botu olmadan, alım satım, açığa satış veya kripto’ya yatırım yapmak aktif bir işlemdir.
Projeye bağlı, doğrudan bir veya birden fazla fikir birliği mekanizmasına katılmak, kullanıcıları güvenilir gelir akışı ile sağlayabilir. Aşağıdakiler, kripto piyasasında pasif olarak kazanmanın bazı yöntemleridir :
Lending(Borç vermek)
Geleneksel piyasalarda olduğu gibi, lending veya borç vermek kripto endüstrisinde ortaya çıkıyor. Borç alan kimseye faiz karşılığında kripto varlıklarını ödünç vererek, kriptolarını işe koyabilirsin.
Madencilik
Kriptoda pasif olarak gelir kazanmanın en eski biçimi olan madencilik, blockchain ağını kripto ödülü almak şansıyla sağlamlaştırma sürecidir. İş ispatı algoritmasının sayesinde bitcoin, herkesin bildiği bir isim haline gelip piyasanın zirvesinde yer almaya devam ediyor.
PoW (iş ispatı) madencilik kendisi bir endüstri olduğu için, madencilik teçhizatı GPU’nun (Grafik işlemci ünitesi) ürünü en üst düzeye çıkarmak ve algoritmaları olabildiğince hızlı işletmek için tasarlanmıştır. Bitcoin blok zincirinin, yeni başlayan madencilerin zahmetini ve zamanını yönlendirmeleri için pek iyi bir yer olmadığına göre, daha az popüler PoW kripto para birimleri var.
Minimum madencilik teçhizatı almak ve daha düşük hash oranı olan ağı bulmak bazı olası madencilere karlı olabilir.
Yeni bir madencilik kurulumu kurulması, bakımın yapılması ve bunun için ödeme yapılmasının çok fazla zamana, teknik uzmanlığa ve paraya mal olacağını göz önünde bulundurun.
Stake etmek
Bugün, dünyada ikinci en popüler fikir birliği mekanizması hisse ispatıdır. Enerji ihtiyacı olan İş ispatı ile karşılaştırıldığında, staking kripto varlıklarından gayrı hiçbir şeye ihtiyacı duymaz.
Stake etmek, kriptonun minimum miktarı cüzdanından ağına pledging işlemidir. Fonların stake etmesiyle, kullanıcı veya düğüm bir sonraki bloğun doğrulama işlemine katılmaya niteliklidir. Stake işlemi ağların arasındaki farklılığı gösterirken, işlemi tur bazında geliştirir.
Her turda protokol, bir sonraki bloğu doğrulamak ve ağın gelişmesinin ilerlemesini sağlamak için, rastgele nitelikli bir düğümü seçer. Turun sonuna gelince, doğrulayıcı bir ödülü alıyor. Bazı PoS (hisse ispatı) doğrulayıcılara ayrılmış ek olarak daha fazlasıyla, ağları sabit ödülerinin yüzdesini sağlar. Diğer PoS ağları, stake edilen coin miktarına bağlı, seçilmiş olmasının daha fazla şans sağlarlar.
Bazı sahipler ekip oluşturup sonraki doğrulayıcı olmanın şanslarını artırmak için kaynaklarını birleştirir. Bu staking havuzları hizmetlerini sıkça diğer daha küçük düğümlere, başka ağlarının birkaç varlıklı sahiplerinin gücü altında merkezi olmasını kaçınmak için barındırır.
Şimdi ne olacak?
Blockchain, sahip olduğun kriptoları kullanarak, hem pasif hem aktif yeni gelir kazanma şekilleri oluşturmaya devam ediyor.
Kripto piyasasının okuryazarlığına doğru ilk birkaç adım attığına göre, tercih senindir.
Bizim kurslarımızın birine yazıl, makale kütüphanemizini gözden geçir, veya alım satımına geç. Daha fazla bilgi için, university.cex.io. sayfasına gidebilirsin.