Risk yönetimi, kumarbazları profesyonellerden ayıracak bir hünerdir.
Bazı yatırımcılar, önemli bir kaldıraçlı pozisyonu alarak beklenmedik bir kâr elde edebilir ve piyasa onlara karşı çıktığında hepsini iki kat hızlı kaybedebilirler. Piyasanın nereye gittiği veya koşulların nasıl olduğu ile alakalı değil, zararlarını nasıl sınırlayacağını ve karlarını nasıl artacağını bilmekle alakalıdır. Zararlarını kısa kesmekle ilgili kısmını atlayıp hemen kar etmeye başlayamazsın. O işler öyle olmuyor.
Yatırım yapmak, sağlam risk almasına dayalıdır, ve bunu nasıl yapacağını bilmeden önce, kârlı bir tüccar olmaktan bahsetmenin bir anlamı yoktur. Bir aceminin bunu öğrenmesi ortalama bir yıldan az sürer, çünkü tüccarların yaklaşık %70-%80’i alım satımın ilk senesinde tüm öz varlıklarını kaybederler. Bu, zayıf bir risk yönetiminin güçlü bir derstir, ancak iyi öğrenilirse, bir kimse işlemler kötüye gidince çok az zarar eden ve doğru bir kararı verdiğinde çok kar elde eden profesyonel bir tüccar olabiilir. Öyleyse, hemen risk yönetiminin temellerine geçelim.
İşlemlerini planla ve planınla ticaret yap
Bu, tüccarlar tarafından sıkça kullanılan başka bir klişedir. Dikkatli planlama yapmadan ticaret oyununda kazanamazsın. Belirli piyasa koşulları için hangi stratejiyi kullanacağını anlamak için biraz zaman harcaman gerekir : trend, aralık, dalgalı piyasalar. Benzer bir şekilde, ne sıklıkla ticaret yapacağın. Bazıları yılda bir veya iki kez, bazıları da haftada bir veya iki kez, diğerleri her gün, diğerleri de günde on veya fazla kez ticaret yaparlar. Sen ne tür bir tüccarsın? Planın bunları yansıtmalıdır.
Ticarette hangi teknikleri ve araçları kullanırsın? Hareketli ortalamalar mı, trend çizgisi mi, grafik paterni mi, mum grafikleri mi, veya göstergelerin bir karışımı mı? Belki de tekniksel göstergelerin hiçbirisini kullanmayıp girişlerini belirlemek için destek ve direnç çizgilere güvenirsin.
Planın aynı zamanda, piyasaya ne zaman gireceğin(bir işlem açman için hangi koşulların orada olması gerektiğini), zarar-kesi nereye koyacağını ve karını nereden alacağını belirtmelidir. Aklında olması gereken çok şey var gibi görünüyor mu? Ne kadar hazırlanırsan, karar vermek o kadar kolay olur. Ne kadar ufak zararları yaşarsan, karların o kadar büyük olur.
Planını genişletebilirsin ve onu 10 sayfalık veya daha uzun yapabilirsin; sadece mümkün olduğunca basit ve mümkün olduğunca anlaşılması ve takip edilmesi kolay hale getirdiğinden emin ol.
%1-%2 zararlarını kısa kesme kuralı
Zararlarını sınırlamak için kullanılabilen çeşitli stratejiler vardır, ancak en iyisi muhtemelen her alım satım işleminde riske atmak istediğin öz varlığının yüzdesini belirlemektir. Tecrübeli profesyoneller, %1 veya %2’den fazla veya herhangi bir işlemin fazlasını asla riske atmaman gerektiğini söyleyecektir. Çok az gibi görünebilir, ame eğer üst üste 10 işleminde zarar etmen gerektiğinde bir zarar serisi yaşarsan, artık ufak bir kayıp gibi görünmez.
Demek ki, çok aktif bir tüccarsan, herhangi bir işlemin %1’den fazlasını riske atmamalısın, ve dalgalanmalar ve trendler ticaretini yapan uzun süreli bir tüccarsan, zararları kısa kesmek için %2 kuralını kullanabilirsin.
Tek bir işlemde başlangıç varlığının %10,%5,%2 ve %1’ini riske atmış olsaydın, zarar serisinde ne kadar hızlı bir marj çağrısı almış olacağına bak. Bu sadece bir örnektir, ama tek bir işlemde çok fazla risk alırsan işlemin he kadar hızlı kötüye gidebileceğine dair bir bakış açısını sağlar.
| Tek bir işlemde riske atılmış öz varlığının yüzdesi | Bir marj çağrısından önce kaybedilmiş işlem sayısı |
| 10% | 10 |
| 5% | 20 |
| 2% | 50 |
| 1% | 100 |
Zarar-kes limiti ve kârı al emirlerini kullan
Kripto piyasasına manuel olarak girebilirsin veya zarar-kes ve kârı-al emirlerini kullanarak alım satımını otomatikleştirebilirsin. Bu ne demek? Bu, BTC/USD’ye 40.000$ girip, zarar-kesini 39.000$’a ve kâr-alını 45.000$’a ayarlayıp, fiyat seviyelerinden biri ilk ulaşıldığı takdirde emirlerinin otomak olarak gerçekleştirilecek demektir. Eğer, bir çifti 40.000$’dan satın aldıktan sonra, fiyat 39.000$’a düşerse, satın alımın otomatik olarak kapatılır.
Bu otomatik emirler iyidir çünkü piyasanın düşmeye veya dramatik bir biçimde yükseltmeye başladığında belki bilgisayarın başında olmayabilirsin. Nasılsa, fiyat 45.000$’a yükselirse, kâr-al emrin tetiklenir, 5.000$’a kazandığın kârın tadını çıkarsın. Bununla birlikte, emirlerin hazır olmazsa, beklediğinden daha fazla zarar edersin veya piyasanın önceden tanımlanmış kâr-al bölgene ulaştığında kârlarını tahsil etmekte başarısızlığa uğrarsın.
Duyguların kontrol altında tut
Biz insanlar entelektüel canlılar olsak da, çoğu zaman kendimizi duygularımız tarafından yanlış yönlendirilmemize izin veririz. İlişkilerde, duygular genellikle lehimize çalışabilirler; ancak ticarette neredeyse hiçbir zaman öyle olmaz. Korku ve açgözlülük gibi en yaygın olanlar, planına bağlı kalma çabalarını hızlıca rayından çıkarabilirler.
Duygularını takip etmenin sorunu, ticarette çok önemli olan proaktif olmak yerine reaktif olmanızdır. Piyasalarda neler olacağını tahmin etmen ve tahmin ettiğin şey olunca ne yapacağına dair bir plan yapman gerekir.
Duygular ters davranmana neden olur. Kârlarını çalıştırman gerektiğinde, fiyatının tersine çevireceğinden korkup, piyasa yükselmeye devam ederken onu satarsın. Benzer bir şekilde, fiyat düştükçe, kaybedilen alım satımını kapatman gerek ve piyasanın tersine çevireceğine dair umitlerini kesmen gerekir. Ne yazık ki, bu neredeyse hiç olmaz ve bu nedenle zararlar toplanır.
Kaldıracın iki tarafı keskin bir kılıç olduğunu unutma
Kaldıraç, sahip olduğunuzdan çok daha yüksek fonlarla işlem yapmanı sağlar. Örneğin, 1:5 bir kaldıraç, sahip olduğun her 1$ için ek olarak 5$ verir. Yani, 1:5 kaldıraçla 1.000$’lık bir pozisyonu açarsan, aslında ilk pozisyonundan 5 kat daha büyük olan 5.000$’lık pozisyon açmış olursun.
Bir yandan çok daha büyük kârları elde edebilirsin. Öte yandan, kaldıraç olmadan ticaret yaparak çok daha fazla riske girersin. Böylece hem çok kazanabilirsin hem de çok hızlı kaybedebilirsin. Bir 1:5 kaldıraç, sermayeni 5 kat daha hızlı hem artırmana hem kaybetmene yol açar. Riskten kaçınan bir tüccarsan, kaldıracı nasıl kullandığına dikkat etmelisin. Hatta, kaldıraçsız ticaret yapmaya karar verebilir ve sadece kendi teminatlı sermayene güvenebilirsin.
Son düşünceler
Risk yönetimi, başarılı ticaret stratejisinin temel taşıdır. Kâr elde etmeyi öğrenmeden önce, bir pozisyon açmadan önce öz varlıklarını nasıl koruyacağını ve riski nasıl azaltacağını bilmen gerekir. Bunun uzmanı olduktan sonra, kârını artırma yolundasın demektir.
